Stara Rzeźnia – zwiedzanie zabytków architektury przemysłowej
Rzeźnia przy ulicy Garbary zastąpiła wcześniejsze rzeźnie cechowe na Grobli 1280-1655 i przy ul. Szyperskiej 1781-1900. Na lokalizację nowej ubojni wybrano teren ówczesnych Łąk Dominikańskich. Zabudowania Starej Rzeźni powstawały od 1898 roku. W 1899r. wprowadzono urzędowy obowiązek badania zwierząt i uboju w rzeźni publicznej. Rzeźnię na Garbarach ukończono w 1900 roku. Wtedy też otrzymała monopol na ubój zwierząt na terenie miasta Poznania.
Zabudowania Starej Rzeźni
Na terenie Starej Rzeźni powstały zachowane do dziś budynki dwóch obór. Większej – przeznaczonej dla bydła oraz mniejszej – dla owiec i cieląt. Po północnej stronie większej obory wzniesiono chlew. Obory i chlew pełniły funkcję hal targowych. Na północny wschód od chlewu usytuowano zabudowania rzeźni sanitarnej. Z tego zespołu pozostał budynek służący pierwotnie obserwacji weterynaryjnej oraz resztki zabudowań hal uboju sanitarnego, laboratorium i gabinetu weterynarza. Na północ od rzeźni sanitarnej znajdowały się zabudowania rzeźni końskiej, z osobnym dziedzińcem i wjazdem. Rzeź oraz obróbka efektów uboju odbywały się w zachowanym do dziś centralnym zespole produkcyjnym. Przylegający do hali łącznikowej zespół wnętrz rzeźni składał się z trzech hal uboju, przeznaczonych dla wyodrębnionych już na targowisku, zasadniczych grup zwierząt rzeźnych, a ponadto z komór chłodniczych, tzw. jeliciarni, sal laboratoryjnych oraz pomieszczę zaplecza socjalnego.
Stara Rzeźnia posiadała wytwórnię lodu, chłodnię i zamrażalnię. Funkcjonowała także solarnia skór oraz urządzenia do przerabiania odpadków z produkcji na mączkę mięsno-kostną i tłuszcz techniczny.
Wnętrzom hal Starej Rzeźni nadano formę trójnawowych bazylik, których wyższe nawy główne wystają ponad poziom dachów. Prawdopodobnie dopiero w latach trzydziestych XX wieku zwieńczone pierwotnie półkoliście otwory drzwiowe hali łącznikowej. Urządzenia techniczne – umożliwiające funkcjonowanie chłodni i odprowadzenie nieczystości – znalazły miejsce w osobnych budynkach przy północnym skraju założenia. Poza nieistniejącym już budynkiem gnojowni, zabudowania technicznego zaplecza rzeźni przetrwały do dziś, jednak bez jakichkolwiek elementów dawnego wyposażenia technicznego. Wyróżniają się budynki maszynowni i kotłowni z charakterystyczną wieżą ciśnień, w kondygnacji przyziemia, w której zainstalowany był pierwotnie generator lodu.
Urządzenia techniczne
Urządzenia techniczne – dostarczające energię i wodę, umożliwiające funkcjonowanie chłodni i odprowadzenie nieczystości – znalazły miejsce w osobnych budynkach przy północnym skraju założenia. Poza nieistniejącym już budynkiem gnojowni, zabudowania technicznego zaplecza rzeźni przetrwały do dziś, jednak bez jakichkolwiek elementów dawnego wyposażenia technicznego. Wyróżniają się budynki maszynowni i kotłowni z charakterystyczną wieżą ciśnień, w kondygnacji przyziemia, w której zainstalowany był pierwotnie generator lodu. W późniejszej fazie rozbudowy zespół maszynowni połączony został z sąsiednim budynkiem pierwszej solarni skór, wchłoniętym następnie przez zabudowania chłodni. Jeszcze przed końcem I wojny światowej solarnię skór przeniesiono do nowego budynku, wzniesionego przy wschodnim skraju rzeźni końskiej, a budynek pierwszej solarni przerobiono na zamrażalnię. Kolejne rozbudowy zamrażalni, jakie miały miejsce w okresie międzywojennym, a szczególnie wybudowanie wielkiego gmachu chłodni w I. 50. XX w. zatarły zupełnie kształt architektoniczny, charakterystyczny dla wcześniejszej fazy.
Chcesz zobaczyć jak prezentują się zabytkowe budynki Starej Rzeźni z lotu ptaka – odwiedź naszą video-galerię Zamów wycieczkę z dronem i podziwiaj Poznań z powietrza.
Lista pozostałych atrakcji turystycznych w Poznaniu.